Khi thưởng thức rượu vang, ngoài việc lựa chọn rượu vang ngon, sử dụng ly rượu phù hợp thì lực chọn đồ ăn là yếu tố cực kỳ quan trọng. Việc uống rượu vang ăn gì hoàn toàn mang dấu ấn cá nhân hoặc dân tộc. Tuy nhiên, xu hướng chung vẫn dựa trên sự phân tích giữa hương vị và sự hài hòa của các nguyên liệu trong một món ăn để lựa rượu cho hợp khẩu vị.
Nguyên tắc cơ bản
Trước khi phân tích “uống rượu vang ăn gì”, chúng ta cần xác định một số nguyên tắc kết hợp các loại rượu và đồ ăn như sau:
Cần tránh pha trộn quá nhiều loại rượu trong một bữa ăn, trừ các bữa chiêu đãi đặc biệt thịnh soạn hoặc các bữa ăn kéo dài. Nguyên tắc chung là không nên dùng quá 3 loại rượu trong một bữa ăn. Kinh nghiệm cho thấy ta nên dùng:
– Rượu vang trắng nhẹ trước rượu vang trắng đậm,
– Tiếp đến rượu vang hồng,
– Rượu vang đỏ nhẹ trước vang đỏ đậm,
– Vang đỏ ít tuổi trước vang đỏ lâu năm.
Nguyên tắc này rất đơn giản: không để khách ăn phải nuối tiếc rượu đã dùng trước đó, nhưng cũng không phải là nguyên tắc bất di bất dịch. Một phối hợp lý tưởng giữa rượu và đồ ăn nghĩa là giữa thứ này và thứ kia có mối quan hệ tương tác, ví như “trai tài gái sắc” cùng tôn vẻ đẹp và sự thông minh của nhau lên.
Trên thực tế, việc phối hợp giữa rượu vang và đồ ăn cũng khó khăn không kém gì việc chọn vợ gả chồng: có cặp không ở được với nhau, có cặp tương đối hòa hợp. Nhưng hiếm khi có cặp say nhau như điếu đổ từ lúc “tình trong như đã, mặt ngoài còn e” đến lúc đầu bạc răng long.
Một phối hợp lý tưởng giữa rượu và đồ ăn nghĩa là giữa thứ này và thứ kia có mối quan hệ tương tác, ví như “trai quân tử gái thuyền quyên” hoặc “trai tài gái sắc” cùng tôn vẻ đẹp và sự thông minh của nhau lên. Nhưng không được quên rằng mỗi người, mỗi dân tộc đều có bản sắc riêng và sự phối hợp giữa rượu với món ăn đều ít nhiều mang dấu ấn cá nhân hay dân tộc.
Dưới đây là các trả lời cụ thể cho câu hỏi “uống rượu vang ăn gì?”
1. Các món ăn không hợp tí nào với rượu:
May thay, các món này không nhiều lắm, ví dụ như:
– Tỏi (hành tây trong một chừng mực nào đó),
– Cá mòi,
– Trứng gà, vịt, ngan, ngỗng, cút,
– Quả chua: chanh, bưởi, sấu, me, bứa, cóc,
– Các món ăn quá cay làm cho lưỡi mất cảm giác. Trong trường hợp này, tốt nhất là dùng bia hơi,
– Các món ăn trộn nhiều giấm chua hoặc mù tạc cay. Trong trường hợp này, nên dùng nước khoáng.
2. Các món ăn ít hợp với vang đỏ
Trong thực tế, một số món ăn không hợp lắm với chất chát của vang đỏ:
– Xà lách, tôm, cua, cá,
– Cá trích trộn dầu,
– Gan béo,
– Các món mỳ nấu hoặc xào,
– Các món pho mát kem,
– Các món ăn ngọt nói chung.
3. Các món khai vị:
Đối với các loại đồ nhắm khai vị như lạc rang, hột điều, hạt dẻ và hạnh nhân, sẽ vô ích nếu bạn khui một chai rượu có tiếng. Nên để dành chai rượu đó cho bữa ăn.
Để khai vị, bạn có thể dùng rượu champagne hoặc rượu vang nổ.
4. Xúp, cháo, phở
– Xúp, cháo, phở loãng, ít cay: vang trắng, hồng hoặc vang đỏ nhẹ,
– Xúp, phở đặc: Beaujolais đỏ, Côtes de Provence hồng và đỏ, Loire Valley đỏ, Valpolicella Italia…
5. Trứng
– Trứng rán: vang trắng Alsace,
– Trứng rán hành, khoai tây: vang đỏ cùng Beaujolais hoặc Loire Valley,
– Trứng xào nấm: vang đỏ các vùng Bourgogne, Bordeaux, Cahors hoặc vùng Languedoc – Rousillon.
6. Các món ăn khai vị
– Quả bơ trộn dầu giấm: Rượu Sauvignon Blanc, Muscadet hoặc Aligoté
– Trứng cá tầm (caviar): vodka, champagne
– Pizza: vang hồng hoặc vang đỏ nhẹ
– Thịt heo lát mỏng hun khói: vang đỏ vùng Beaujolais hoặc Côtes du Rhône
7. Các món rau
Nói chung, ít có món rau nào thật hợp với rượu, ta chỉ có thể cố gắng cho chúng cùng “tồn tại hòa bình”.
– Súp lơ, xu hào, rau muống, rau cải…: vang đỏ nhẹ Beaujolais hoặc vang đỏ nhẹ vùng Loire Valley.
– Khoai tây, khoai sọ…: vang đỏ tương đối đậm, Côtes de Provence, Côtes du Rhône, Languedoc – Roussillon.
– Cà chua nhồi thịt: Côtes de Provence đỏ, Valpolicelle Italia, Pinot Noir Australia.
– Nấm xào thịt: vang đỏ Saint – Emilion (Bordeaux), Corbières, Saint – Chinian (Languedoc – Roussillon), Côtes de Provence, Côtes du Rhône.
8. Rượu và các món thịt
– Thịt lợn caramen: vang đỏ tương đối đậm, ít chất chát như Lirac, Vacqueyras (Rhône), Faugères (Languedoc – Roussillon), Montepulciano, Nero d’Avola (Italia), Pinotage (Nam Phi).
– Lợn sữa quay: vang đỏ nhẹ, Beaujolais, Anjou, Coteaux du Tricastin
– Bê: vang trắng đậm như Chablis Grand Cru (Bourgogne), Graves (Bordeaux), hoặc vang đỏ nhẹ.
– Gia cầm: vang trắng đậm hoặc vang đỏ nhẹ, trừ vịt, ngan, ngỗng quay (trong trường hợp này, dùng vang đỏ đậm Bordeaux, Bandol, Cahors).
– Bò bít tết: hợp với món này nhất là rượu vang đỏ vùng Côtes du Rhône như St Joseph, Hermitage, Cornas hay Côte – Rôtie. Bạn cũng có thể dùng rượu Italia như Valpolicella hay Chianti hoặc rượu Australia hoặc rượu California đỏ.
– Bò sốt vang: hợp nhất là rượu vang đỏ vùng Bourgogne (Pháp). Nên để dành chai rượu mắc tiền lúc dùng món ăn đó (bạn không cần dùng loại rượu mắc tiền làm sốt vang).
– Bò bít tết tẩm hạt tiêu: dùng rượu vang đỏ vùng Côtes du Rhône, rượu Côtes de Provence, rượu Languedoc – Roussillon, hoặc rượu làm từ giống nho Shiraz (Australia), hoặc rượu làm từ giống nho Pinotage (Nam Phi).
– Bò xay Tartare: rượu hồng Tavel Côtes du Rhône, rượu hồng Côtes de Provence hoặc Languedoc – Roussillon, hoặc Sancerre đỏ (Pinot Noir) của vùng Loire Valley.
– Bò trộn xà lách: vang đỏ nhẹ, ít chất chát như vang vùng Loire Valley từ các giống nho Pinot Noir và Cabernet Franc, vùng Bourgogne từ các giống nho Pinot Noir và Gamay, rượu Montepulciano của Italia, rượu Argentine từ các giống nho Tempranillo và Bonarda.
9. Hải sản
Nói chung, các loại rượu vang trắng khô rất hợp với đồ hải sản, nhưng một số món sốt chua ngọt kèm theo lại đòi hỏi ta phải dùng đến rượu vang trắng đậm hoặc rượu hồng. Ví dụ:
– Mực xào: vang hồng Provence hoặc Languedoc – Roussillon.
– Sò, nghêu nướng: vang Bourgogne trắng, vang hồng.
– Tôm: vang trắng khô Muscadet, Sylvaner, Riesling, Entre – deux – Mers, Aligoté, Savoie. – Tôm hùm: Sauvignon Blanc, Chenin (Pháp), Soave, Pinot Grigio (Italia).
– Cá sông: Muscadet, Sancèrre, Pouily – Fumé, Entre – deux – Mers, Graves
– Cá biển: Graves, Chablis Grand Cru, Hermitage, Chateauneuf – du – Pape, Cassis, Bandol
10. Thịt rừng
Đặc điểm của các loại thịt này là có mùi hôi, phải làm kỹ. Thịt rừng rất hợp với vang đỏ đậm đặc, hương vị quý phái như Côtes de Nuits (Bourgogne), Pomerol, Pauillac (Bordeaux), Hermitage (Rhône), Barolo (Italia), Penfolds (Australia) …
11. Các món tráng miệng
– Kem: nước khoáng.
– Bánh ga tô: champagne dịu (Demi – Sec) hoặc nửa ngọt (Doux).
– Chè thập cẩm, chè bà cốt: Coteaux du Layon, Jurancon, Sainte – Croix – du – Mont.
– Xà lát hoa quả: Muscat d’Alsace, Gewurtraminer thu hoạch muộn, Montbazillac, Moscato d’Asti (Italia), Moscatel (Tây Ban Nha).
– Kẹo lạc, mè xửng: rượu ngọt tự nhiên (Banyuls, Maury), Porto, Macvin (Jura)